Skłonność do odkładania kamienia nazębnego – prawda czy mit?
- Kiedy ostatnio miała Pani usuwany kamień?
- Niedawno, jakieś 2 miesiące temu.
- Hmmm, widzę już dość dużą ilość na dolnych zębach od środka.
- Wiem, ale ja mam po prostu tendencję do kamienia…
Kamień nazębny to częsta zmora Pacjentów. Wróć! To niestety często żadna zmora 🙁 Krwawienie dziąseł oraz obecność kamienia i osadów na zębach to prawie, że norma. Na moje pytanie: Czy krwawią Pani/Panu dziąsła? często słyszę: Tak, przy szczotkowaniu. O krwawieniu dziąseł słychać dosyć dużo przy okazji reklam past do zębów i stało się to takim prawie standardem. Ok, to ugryźmy to z innej strony. Taka sytuacja: bierzesz wieczorny prysznic i podczas normalnego mycia gąbką skóra zaczyna krwawić i dzieje się tak codziennie, przy każdym myciu. Myślę, że większość racjonalnych ludzi by się tym zmartwiło i naturalnym byłoby udać się z tym problemem do lekarza. Ale dziąsła… Przecież one krwawią TYLKO czy szczotkowaniu, no ewentualnie przy nitkowaniu. Krwawienie jest ZAWSZE objawem stanu zapalnego! Zawsze! W takim razie trzeba odnaleźć jego przyczynę i ją usunąć.
Ok, wróćmy zatem do kamienia nazębnego. Najczęstszą teorią jego powstawania jest: twarda woda, duża ilość wypijanej herbaty czy kawy. Trochę guzik prawda 😉
Po porannym umyciu zębów masz poczucie, że Twoje zęby są gładkie i śliskie. Niezależnie od ilości spożywanych płynów czy pokarmów, po kilku godzinach będziesz czuć na nich matowy, białawy osad. Jest to normalne zjawisko, ponieważ zaraz po oczyszczeniu zębów odkłada się na nich warstwa bakterii, które mają działanie ochronne. Dzięki tej „osłonce” nasza jama ustna jest chroniona przed wnikaniem do jamy ustnej innych bakterii, wirusów czy grzybów. Mamy podobną warstwę bakterii ochronnych np. na skórze całego ciała. Jej działanie utrzymuje się na zębach około 10-12 godzin. Stąd właśnie wzięło się zalecenie, żeby myć zęby przynajmniej 2 razy na dobę, dzięki czemu ta warstwa jest cały czas uaktualniana, a nasze zęby powinny być chronione.
No właśnie, powinny… Samo oczyszczenie zębów szczoteczką powoduje usunięcie jedynie około 60-70 % bakterii. Szczotkowanie usuwa bakterie głównie z wypukłych części zęba. Gdzie w takim razie cała reszta? Odpowiedź brzmi: między zębami! Recepta – nitka dentystyczna i szczoteczki międzyzębowe.
Poniższy obrazek pokazuje, które okolice są najczęściej pomijane przy samym szczotkowaniu. Różowy barwnik wybarwia nieusunięty osad bakteryjny, a im ciemniejszy kolor, tym dłużej nalot jest na zębach.
A gdzie najczęściej powstaje próchnica czy zbiera się kamień nazębny – właśnie tam.
Po około 48-72 godzinach przebywania osadu bakteryjnego na zębach zamienia się on w twardy, zmineralizowany nalot. Dzieje się tak na skutek wnikania substancji mineralnych zawartych w ślinie każdego z nas – mojej, Twojej, kuzynki Ani czy wujka Marka 😉 Dlaczego zatem najwięcej kamienia nazębnego jest na zębach dolnych od strony języka oraz przy górnych zębach od policzka?
Uzależnione jest to od miejsca produkcji śliny. Ślinianka, czyli gruczoł produkujący ślinę, znajduję się właśnie pod językiem oraz w okolicy górnych szóstek. Miękki osad w kontakcie ze śliną zamienia się w twardy nalot, który za Chiny Ludowe nie zostanie usunięty nawet przez mocne szorowanie. O domowych sposobach usuwania kamienia typu soda oczyszczona z solą, kwasek cytrynowy czy ocet nawet nie wspominam. No chyba, że ktoś za bardzo nie lubi swojego szkliwa i chce się go bezpowrotnie pozbyć…
Historia toczy się dalej – kamień nazębny odkłada się pod dziąsłami, które ulegają odsunięciu, pojawia się nieprzyjemny zapach z ust, więcej pokarmu zalega między zębami, bakterie z kamienia uszkadzają kość utrzymującą zęby, które z czasem zaczynają się przesuwać, poruszać i wypadają…
Czy dieta w jakikolwiek sposób wpływa na odkładanie kamienia?
Palenie tytoniu, spożywanie pokarmów bogatych w tłuszcze i cukry sprzyja szybszemu odkładaniu się zmineralizowanego nalotu. Świeże warzywa i owoce, dzięki swojej konsystencji, wspomagają naturalne oczyszczanie zębów. Jeżeli chodzi o napoje to oczywiście najlepsza jest woda.
Wnioski:
- odkładanie kamienia nazębnego zależy od prawidłowej higieny, czyli szczotkowania 2-3 razy na dobę po 2 min, używania nitki i szczoteczek międzyzębowych
- regularność jest najważniejsza – usuwaj miękki osad, zanim zdąży zamienić się w twardy
- systematycznie zgłaszaj się na kontrole i oczyszczanie zębów połączone z fluoryzacją – raz na 6 miesięcy.